Finera 2025 2. Çeyrek Sektörel Analiz Raporu Çıktı

Finera’nın her çeyrekte hazırladığı sektörel analiz raporu çıktı. Finera abonelerine özgü bu yayında 16 sektörün üretim, ciro, talep, beklenti ve mevcut durumları analiz ediliyor. Raporun yönetici özeti kısmını paylaşıyoruz.

Yönetici Özeti

Finera olarak, Türkiye ekonomisine dair sektörel ve bütüncül analizler sunduğumuz rapor serimizin üçüncü sayısını sizlerle paylaşmaktan mutluluk duyuyoruz. Ülkemizde bu alanda kapsamlı araştırmalar yapan az sayıdaki kuruluştan biri olmak bizim için büyük bir gurur kaynağı.

Sektörler	2023-7	2023-12	2024-6	2024-12	2025-03	2025-06
Sanayi
Gıda	100.0	100.1	94.9	101.7	105.2	102.2
Tekstil	100.0	92.6	91.9	97.5	92.2	91.5
Giyim Deri	100.0	94.7	94.2	97.5	94.0	85.6
Ağaç Kâğıt	100.0	93.8	84.2	99.7	97.9	101.1
Plastik Kimya	100.0	101.5	95.3	102.4	100.1	102.2
Ana Metal	100.0	104.5	99.8	107.4	106.7	106.7
Elektrik Elektronik	100.00	110.84	86.87	117.84	113.91	125.70
Otomotiv	100.00	93.62	86.93	87.69	91.36	95.05
Perakende
Perakende Gıda	100.0	102.6	109.5	115.6	117.8	121.0
Perakende Elektronik	100.0	108.6	121.0	145.4	145.8	170.8
Perakende Tekstil	100.0	99.6	101.1	102.0	104.0	101.3
Hizmet
Konaklama	100.0	99.1	103.7	101.3	97.9	101.1
Yeme İçme	100.0	98.7	99.7	104.2	104.0	108.5
Seyahat	100.00	104.85	108.06	107.63	111.30	116.44

Sanayi

Bu sayımızda incelediğimiz sanayi sektörlerinde, tekstil ve giyim deri sektörleri dışındaki tüm sanayi sektörlerinde son çeyrekte önemli üretim artışları söz konusu. Ancak üretimdeki bu artış bazı sektörlerde fiyat düşüşü ile yapılıyor ve marjlar azalıyor.

Bunun yanında, sanayi sektörlerinde maliyetler gelirlerden daha hızlı artıyor ve birçok alanda reel gelir kaybı yaşanıyor. Öte yandan, mobilya gibi bazı sektörlerde üretim düşüşlerine rağmen, fiyat artışları sektörün reel olarak karlı kalmasını sağlamış.

Perakende

Perakende sektörlerinde ise cirodaki artışlar büyük ölçüde hacim artışına bağlı. Ancak son dönemde genel olarak talebin zayıfladığı anlaşılıyor. Diğer taraftan perakende elektroniği gibi bazı alt sektörlerde kredi kartı harcamaları azalırken, ciro ve satış hacmindeki artış sürüyor. Bu durum, kart dışı harcama yapan kesimlerin talebinde ciddi bir artış olduğunu ve gelir eşitsizliğine dair önemli bir gösterge sunduğunu düşündürüyor.

İnşaat

İnşaat sektöründe hem birinci hem de ikinci el konut satışları aylık ortalama rakamlara ulaşmış bulunuyor. Fiyat endeksinin reel olarak gerileme trendi sona ermek üzere gibi görünüyor.

Hizmet

Hizmet sektörü ise ekonomideki en canlı alan olarak öne çıkıyor. İncelediğimiz konaklama, yeme-içme ve seyahat sektörlerinde hem iç hem dış talep (turizm gelirleri) oldukça güçlü seyrediyor. Kart harcamalarındaki dönemsel yavaşlamaya rağmen, hizmet sektöründeki ciro endeksleri yükselmeye devam ediyor. Bu da kart dışı ödeme yöntemlerinin kullanımının ve bu kesimdeki talebin arttığını göstermektedir.

Genel Değerlendirme

Genel değerlendirme olarak, Türkiye’de uygulanan sıkı para politikasının sanayi üretiminde bazı sektörleri baskıladığı, buna karşın hizmet ve perakende sektörlerinde talebin görece güçlü kaldığı anlaşılmaktadır. Güven endeksleri de bu durumu teyit etmektedir.

Ancak tüm tabloyu birlikte incelediğimizde üretim anlamında 2025 ikinci çeyreğinde önemli toparlanma görülüyor. Bu da para politikası hakkında önemli soru işaretleri doğuruyor.

Çalışma Hakkında

Bu çalışmada, tüm sektörler için temmuz 2023’ü baz alarak verilerin değişimini ortak bir metodolojiyle analiz ettik. Amacımız, tarihsel bir analizden ziyade 2023 temmuz sonrası gelişmeleri aynı çerçevede değerlendirmektir. Raporumuzun temel yaklaşımı, verileri bütüncül bir ekonomik bakış açısıyla analiz etmektir; herhangi bir sonucu ispatlama amacı taşımamaktadır.

Raporun daha ayrıntılı noktaları için Finera’nın her ay düzenli olarak yayımladığı “İmalat Sanayi Öncü Göstergeler Raporu” ile “Finera Kredi Kartı Harcamaları Analizi”ne başvurabilirsiniz.

Dr. Mustafa ADIGÜZEL