Emtia Bülteni 22.09.2025 (63. Sayı)

Emtia Fiyatları

Bloomberg emtia endeksi enerji, tarım, endüstriyel metaller, değerli metaller, yumuşak bitkiler ve hayvancılık alt kategorilerinden oluşur. Emtia fiyatlarındaki genel trendi gösteren Bloomberg Emtia endeksi  bu hafta 0,79% düşüş gösterdi. 2024 Yılbaşından bu yana emtiaların genel değişimi aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.

Hatftalık en çok düşenler kahve (-%10,86) ve ethanol (-%7,81) oldu. Haftalık en fazla getiriyi bitüm  (%7,26) ve kömür  (%2,63) sağladı.

 

Emtia Haberleri [1]

Petrol Piyasaları

Ukrayna’dan Rus Rafinerisine İHA Saldırısı Ukrayna, Rusya’nın kuzeybatısındaki büyük Kirishi rafinerisini hedef alan en az 361 İHA ile geniş çaplı bir saldırı düzenledi. Kısa süreli yangın çıkan tesiste yaralanma olmadığı bildirildi. İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’daki en kanlı çatışma sürerken, İHA saldırıları Polonya’ya kadar uzanarak enerji altyapısını vuruyor.

Çin’in Ham Petrol İşleme Hacmi %7,6 Arttı Resmî verilere göre Çin, Ağustos ayında 63,46 milyon ton (günde yaklaşık 14,94 milyon varil) ham petrol işledi. Bu, geçen yılın aynı dönemine kıyasla %7,6 artışa işaret ediyor. Devlete ait rafineriler, yüksek kapasiteyle faaliyetlerini sürdürüyor.

Rusya’da Üretim Kesintisi Endişesi Transneft, Ukrayna’nın ihracat limanları ve rafinerilere yönelik İHA saldırıları nedeniyle üretimde kesinti olabileceği uyarısında bulundu. Ancak şirket, bu iddiaların “Batı’nın bilgi savaşı” kapsamında yayılan “asılsız haberler” olduğunu da belirtti.

Çin’de İran Petrolü İndirimleri Derinleşiyor Shandong’daki rekor stoklar ve yıl sonuna doğru ithalat kotalarının azalması, Çin’e satılan İran petrolünde indirimleri genişletti. Bağımsız rafinerilerin talep düşüşü, Batı yaptırımlarına maruz kalan İran’ın petrol gelirleri üzerinde ek baskı oluşturuyor.

Polonya’dan AB’ye Rus Petrolüne Son Verme Çağrısı Polonya Enerji Bakanı Milosz Motyka, Rusya’dan hâlen enerji alan AB ülkelerinin 2026 sonuna kadar bu ithalatı durdurması çağrısında bulundu. Macaristan ve Slovakya, Druzhba boru hattı üzerinden hâlen Rus petrolü temin etmeyi sürdürüyor.

ABD Petrol Stokları Sert Düştü ABD Enerji Bilgi İdaresi (EIA), 12 Eylül’de sona eren haftada ham petrol stoklarının keskin biçimde gerilediğini ve net ithalatın rekor düşük seviyeye indiğini açıkladı. Benzin stokları da beklentilerin aksine azalırken, distilat stokları öngörülenden fazla arttı.

Venezuela Tahvilleri ve Citgo Davası ABD’de bir yargıç, Venezuela devlet petrol şirketi PDVSA’nın 2020 tahvillerini geçerli saydı. Bu karar, Citgo Petroleum’un ana şirket hisselerinin satışına yönelik süreci hızlandırarak alacaklıların şirketi haczetme olasılığını artırıyor.

Rusya İhracat Rotalarını Değiştiriyor Primorsk limanındaki gecikmeler sonrası Rusya, Eylül için Ust-Luga ve Novorossiisk limanlarından petrol yükleme planlarını artırdı. Bu yönlendirme, altyapı hasarına rağmen toplam ihracatı istikrarlı tutmayı ve bütçe gelirlerini korumayı hedefliyor.

Tarım Piyasaları

ABD Mısır Üretiminde Tarihi Rekor ABD Tarım Bakanlığı (USDA), bu sonbaharda mısır üretiminin tüm zamanların rekorunu kıracağını açıkladı. 92 yılın en geniş ekim alanından elde edilecek mahsulün, önceki rekoru 1,5 milyar bushel aşarak ülke mısır arzını %59 artırması ve yedi yılın en yüksek seviyesine çıkarması bekleniyor. İhracatın da rekor düzeye ulaşacağı öngörülüyor.

Brezilya’da Tahıl Üretim Artışı Yavaşlıyor Analistler, elverişli hava koşullarına rağmen Brezilya’nın yeni sezonda soya ve mısır üretimini önceki yıllardaki kadar artırmayacağını belirtiyor. Yüksek maliyetler ve faiz oranları, dünyanın en büyük yağlı tohum üreticisi ve ihracatçısı olan ülkede soya ekim alanlarının genişlemesini sınırlayabilir.

ABD Biyoyakıt Yükümlülüklerinde Yeni Teklif ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA), Küçük Rafineri Muafiyet Programı kapsamında büyük rafinerilerin biyoyakıt harmanlama yükümlülüklerinin yeniden tahsis edilmesine ilişkin teklif yayımladı. Ajans, %50 ve %100 olmak üzere iki ana seçeneği değerlendirirken, %25, %75 veya hiç tahsis yapılmaması gibi alternatifler için de görüş talep edecek.

Fransa Buğdaycılarından AB’ye Fiyat Desteği Çağrısı Fransız buğday üreticileri birliği AGPB, AB’nin 25 yıldır 101 euro/ton seviyesinde tuttuğu tahıl taban fiyatının 170 euroya çıkarılmasını istedi. Küresel üretim bolluğu nedeniyle buğday fiyatları beş yılın en düşük seviyelerine yaklaşırken, gübre ve yakıt gibi girdi maliyetlerindeki artış çiftçilerin zararını büyütüyor.

ABD’li Çiftçilere Ek Destek Çağrısı Cumhuriyetçi milletvekilleri, düşük ürün fiyatları ve ticaret gerilimleri nedeniyle zorlanan çiftçilere yıl bitmeden ek mali yardım sağlanması için yönetimi uyardı. Tarım eyaletlerindeki seçmen baskısı, Trump yönetimiyle yapılacak görüşmeleri hızlandırıyor.

Küresel Kakao Arzında Ciddi Düşüş Riski Sektör yetkilileri, iklim değişikliği ve hastalıklarla mücadele edilmezse önümüzdeki 15 yılda küresel kakao arzının üçte bir oranında, yani 1,5 milyon ton azalabileceği uyarısında bulundu. Batı Afrika’da hastalık kaynaklı kaybın tek başına 500 bin ton olabileceği belirtiliyor.

Çin, Avustralya Kanolasına Yöneldi Kanada’ya anti-damping vergileri getiren Çin, Avustralya’dan yaklaşık 540 bin ton kanola satın aldı. Bu miktar, Çin’in geçen yılki toplam kanola ithalatının yaklaşık %8’ine denk geliyor.

Küresel Buğday Üretimi Tahmini Yükseldi Uluslararası Tahıllar Konseyi (IGC), 2025/26 sezonu için küresel buğday üretimi tahminini 8 milyon ton artırarak 819 milyon tona yükseltti. Revizyon, Avustralya, Rusya ve Kanada’daki olumlu üretim beklentilerini yansıtıyor.

Metal Piyasaları

Çin’in Ham Çelik Üretimi Düşüşte Çin’in ham çelik üretimi, talep yavaşlaması ve Eylül başındaki askerî geçit töreni için hava kirliliği önlemleri nedeniyle Ağustos’ta üst üste üçüncü ay gerileyerek 77,37 milyon ton ile Aralık’tan bu yana en düşük seviyeye indi.

BHP’den Bakır Büyüme Vurgusu Dünyanın en büyük madencilik şirketi BHP, ABD’deki yatırım cazibesine dikkat çekerek organik bakır üretim potansiyelini öne çıkardı. CEO Mike Henry, geçtiğimiz hafta Anglo American–Teck birleşmesinin ardından yatırımcılara verdiği ilk büyük brifingde büyük satın alımlara ilişkin sessiz kaldı.

AB Şirketlerinde Nadir Toprak Endişesi Avrupa Birliği Çin Ticaret Odası, Pekin’in nadir toprak elementleri ihracatını kısıtlamaya devam etmesi nedeniyle Avrupalı şirketlerin üretim kesintileri ve kayıplarla karşı karşıya olduğunu açıkladı. Bu durum, 24 Temmuz’daki AB-Çin zirvesinde alınan sevkiyat hızlandırma kararına rağmen devam ediyor.

Hindistan’ın Gümüş İthalatı Artıyor Sanayi ve yatırım talebinin güçlenmesiyle Hindistan’ın gümüş ithalatının önümüzdeki aylarda ivme kazanması bekleniyor. Dünyanın en büyük gümüş tüketicisi olan Hindistan’ın artan alımları, küresel fiyatların 14 yılın zirvesine yakın seyretmesini destekleyebilir.

Anglo-Teck Birleşmesinde Şili İşbirliği Önerilen Anglo American–Teck birleşmesi, Şili’nin kuzeyindeki iki büyük bakır madeni arasında altyapı paylaşımı planlarını yeniden gündeme getirdi. Ancak Glencore’un onayı olmadan bu sinerjinin hayata geçmesinin zor olacağı belirtiliyor.

Hindistan’da Hurda Altın Arzı Kıt Altın fiyatlarının neredeyse her hafta rekor kırmasına rağmen, Hindistan’da yatırımcıların kâr amaçlı satışlarının azalması hurda altın arzını kısıtlıyor. Bu durum, Mart ayında ons fiyatı 3.000 doları aşarken görülen yoğun satış dalgasının tersine bir tablo çiziyor.

Zijin Gold’dan 3,2 Milyar Dolarlık Hedef Çinli Zijin Gold International, değerli metale yönelik güçlü talebi fırsata çevirerek Hong Kong’da dört yılın en büyük halka arzını planlıyor. Şirket, tamamı satıldığında 24,6 milyar dolar değerlemeyle yaklaşık 3,2 milyar dolar toplayabilir.

Salzgitter Yeşil Çelik Projesini Erteliyor Almanya’nın ikinci büyük çelik üreticisi Salzgitter, ekonomik ve düzenleyici koşulların kötüleşmesi nedeniyle 2,5 milyar euroluk Salcos yeşil çelik projesinin sonraki aşamalarını üç yıl erteledi. Proje, 2027’den itibaren hidrojen desteğiyle düşük emisyonlu çelik üretimini hedefliyor.

Karbon ve Enerji Piyasaları

ABD-İngiltere Nükleer Enerji Anlaşması İngiltere ve ABD, bu hafta Başkan Donald Trump’ın devlet ziyareti sırasında nükleer enerjiyi geliştirmek için ortak bir anlaşma imzalayacak. İngiltere hükümeti, 14 milyar sterlinlik Sizewell C santrali yatırımı ve Rolls-Royce’un küçük modüler reaktör planlarıyla nükleer kapasiteyi hızla artırmayı hedefliyor.

Çin’de Fosil Yakıtlı Elektrik Rekor Kırdı Ağustos ayında Çin’in fosil yakıtla çalışan elektrik üretimi, 1998’den bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Rekor sıcaklıklarla geçen yaz, klimalara olan talebi artırırken, hidroelektrik üretimdeki düşüş kömürün payı azalsa da fosil yakıtlara bağımlılığı gözler önüne serdi.

Japon JERA’dan ABD Doğalgaz Hamlesi Japonya’nın en büyük elektrik üreticisi JERA, yaklaşık 1,7 milyar dolara ABD’de kaya gazı varlıklarını satın almak için ileri düzey görüşmeler yürütüyor. Anlaşma, GeoSouthern Energy ile Williams Companies’in ortak girişimi GEP Haynesville II’ye ait varlıkları kapsıyor.

AB’den Rus Enerjisini Daha Hızlı Sonlandırma Planı Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD Başkanı Trump ile yaptığı görüşme sonrası, Rus fosil yakıt ithalatının aşamalı olarak daha hızlı sona erdirilmesini önereceklerini açıkladı. Yeni yaptırım paketinde Rus sıvılaştırılmış doğal gazına (LNG) erken yasak getirilmesi de gündemde.

Santos Hisseleri 14% Düştü Avustralyalı gaz üreticisi Santos’un hisseleri, Abu Dhabi National Oil Company (ADNOC) liderliğindeki 18,7 milyar dolarlık satın alma teklifinin ticari şartlarda anlaşma sağlanamadığı için iptal edilmesiyle %14’e yakın değer kaybetti. Analistler bu üçüncü başarısız girişime dikkat çekerken, şirketin Avustralya ve Alaska’daki yeni projeleriyle toparlanması bekleniyor.

Hindistan’ın Enerji Sektöründe CO₂ Azalışı Hindistan’ın enerji sektörü kaynaklı karbondioksit emisyonları, 2025’in ilk yarısında geçen yıla göre %1 düşerek neredeyse 50 yılda ikinci kez geriledi. Rekor temiz enerji kapasite artışı ve ılıman hava koşulları, elektrik talebindeki düşüşte belirleyici oldu.

ABD’de Temiz Enerji İstihdamı Tehlikede ABD’de güneş ve rüzgâr gibi yenilenebilir enerji alanlarında istihdam 2024’te %2,8 artarak 3,5 milyon kişiye ulaştı. Ancak yeni rapor, Trump yönetiminin yenilenebilir yatırımları kısıtlama politikalarının bu hızlı büyümeyi ve 100 bin yeni işi riske atabileceğini uyarıyor.

Kuru Yük Piyasaları

Rusya’dan İhracat Vergisi Artışı Dünyanın en büyük buğday ihracatçısı Rusya, 17 Eylül’den itibaren uygulanmak üzere buğday ihracat vergisini neredeyse üç kat artırarak metrik ton başına 495,9 rubleye çıkardı. Tarım Bakanlığı gerekçe belirtmezken, vergiler genelde yazın düşüp sonbaharda yükseliyor. Geçen yıl Aralık ayında vergi zirvede 4.768 rubleye ulaşmıştı.

Fransa’nın İhracat Tahmini Yükseldi Fransa’nın resmi tarım kurumu FranceAgriMer, 2025/26 sezonu için yumuşak buğday ihracat tahminini Mısır ve Asya’ya yapılan erken sevkiyatlar sonrası artırdı. Ancak stokların 21 yılın zirvesinde kalacağı beklentisi piyasa havasını zayıf tutuyor.

İran’ın Alımı Beklenenden Büyük Tüccarlar, İran devlet kuruluşu GTC’nin Ağustos ayındaki uluslararası ihalede Rus menşeli buğday alımının tahminlerin çok üzerinde olduğunu bildiriyor. Kesin miktar konusunda ise piyasada ciddi görüş ayrılıkları bulunuyor.

Hindistan Yeni Sezonda İhracata Hazır Dünyanın ikinci büyük şeker üreticisi Hindistan, 1 Ekim’de başlayacak sezonda yeterli stok fazlası sayesinde ihracata izin verebilecek. Olası ihracat, küresel fiyatları baskılayabilir ancak hükümete yerel şeker fiyatlarını destekleme ve çiftçilere asgari fiyat garantisi sağlama imkânı verecek.

Ukrayna’da Kolza İhracatında Gümrük Karmaşası Ukrayna’dan kolza (rapeseed) ihracatı, kolza ve soya fasulyesi için getirilen %10’luk ihracat vergisi sonrası gümrük belgelerindeki karışıklık nedeniyle iki haftadır durdu. Gümrükler az miktarda sevkiyatı yeniden onaylamaya başladı ancak süreç yavaş ilerliyor.

Rusya’nın Deniz Yoluyla Tahıl İhracatı Düştü Rusya’nın deniz yoluyla tahıl ihracatı Ağustos’ta geçen yıla göre %16,4 azalarak 5,3 milyon ton oldu. Bu kanal, ülkenin toplam tahıl ihracatının yaklaşık %90’ını oluşturuyor.

Ürdün’den Yemlik Arpa İhalesi Ürdün devlet tahıl alım kurumu, 24 Eylül’e kadar fiyat teklifleri toplanacak 120.000 ton yemlik arpa alımı için uluslararası ihale açtı.

 

[1] Haberler; Bloomberg, Reuters, Shanghai Metal Market, Trading Economics, Bar Chart ve Dow Jones platformlarından derlenmiştir.

Not: Bu bülten FİNERA Veri Analizi LTD ŞTİ’nin kurumsal müşterileri ile paylaştığı haftalık bilgilendirmeleri ve analizleri içermektedir. Sunulan bilgi ve analizlerin hiçbirisi finansal yönlendirme ve yatırım tavsiyesi değildir. Bültenle ilgili tüm kullanım ve yayın hakları FİNERA Veri Analizi LTD ŞTİ’ye aittir. Kaynak gösterilerek yapılacak kısa  alıntılar dışında FİNERA’nın yazılı izni olmadan paylaşılamaz ve çoğaltılamaz.