Tüketici Güven Endeksi Analizi (2025 Eylül)

Giriş

Türkiye’de tüketici güveni, hanehalkının ekonomik algısı ve harcama eğilimleri açısından önemli bir göstergedir. Son 1 yıllık veriler ve tarihsel ortalamalar, hanelerin mevcut ekonomik koşulları nasıl değerlendirdiğini açık biçimde ortaya koyuyor.

Genel Tüketici Güveni ve Hane Finansal Durumu

Tüketici Güven Endeksi, Eylül 2025’te 83,87 değerindedir ve tarihsel ortalama olan 84,94’e oldukça yakın seyretmektedir. Bu, genel güvenin uzun dönem ortalamaya paralel olduğunu gösterse de alt kalemlerdeki farklılıklar hanehalklarının algısında çeşitlilik olduğunu ortaya koyuyor.

Hanenin mevcut maddi durumu, son değeri 67,79 ile tarihsel ortalama 73,94’ün altında kalmıştır. Kısa vadeli mali durum algısı olumsuz olsa da, gelecek 12 ay için maddi durum beklentisi endeksi 83,99 ile tarihsel ortalamaya (83,64) yakın seyrediyor. Bu durum, hanelerin kısa vadede finansal zorluk yaşadığını fakat orta vadede iyileşme beklentisi taşıdığını gösteriyor.

Ekonomik Durum ve İşsizlik Beklentisi

Genel ekonomik durum göstergesi, son değer 54,14 ile tarihsel ortalama 73,10’un oldukça altında. Benzer şekilde, gelecek 12 ay için ekonomik durum beklentisi endeksi 77,98 ile tarihsel ortalama 86,01’in altında. Bu tablo, tüketicilerin hem mevcut hem de kısa vadeli ekonomik koşullara dair temkinli olduğunu ortaya koyuyor.

İşsizlik beklentisi endeksi ise 78,53 ile tarihsel ortalama 73,15’in üzerinde seyrediyor. Haneler, önümüzdeki dönemde işsizlik riskine dair kaygılarını artırmış görünüyor.

Tüketim Eğilimleri ve Büyük Harcamalar

Yarı dayanıklı tüketim malları harcama eğilimi son değer 115,26, tarihsel ortalama 107,43’ün üzerinde; dayanıklı tüketim mallarına yönelik harcama ise 105,74 ile tarihsel ortalama 96,16’yı aşmaktadır. Haneler büyük harcamalara yönelmeye başlamış olsa da, mevcut dönemin dayanıklı mal almak için uygunluğu endeksi 52,46 ile tarihsel ortalamanın (60,48) altında kalmaktadır. Bu, harcama isteğinin temkinle dengelendiğini gösteriyor.

Tasarruf ve Borç Kullanma Eğilimleri

Tasarruf etme için uygun dönem algısı 63,55, tarihsel ortalama 66,45 seviyesindedir. Önümüzdeki 12 ayda tasarruf etme ihtimali 39,85 ile ortalama 27,19’un üzerinde, borç kullanma ihtimali ise 63,46 ile ortalama 43,26’nın oldukça üzerinde. Bu, hanelerin mevcut likiditeyi borçla desteklemeyi tercih ettiğini ve tasarruf yerine harcamaya yöneldiğini göstermektedir.

Araç ve Konut Satın Alma Eğilimleri

Otomobil satın alma ihtimali 24,35 ile tarihsel ortalama 13,30’un üzerinde; konut satın alma ihtimali ise 14,36 ile ortalama 9,22’nin üzerinde seyretmektedir. Bu göstergeler, hanelerin büyük yatırımlar konusunda temkinli olsalar da, son dönemde belirgin bir toparlanma eğilimi gösterdiklerini ortaya koyuyor.

Enflasyon Algısı ve Ücret Beklentisi

Hissedilen enflasyon endeksi 27,53 ile tarihsel ortalama 48,49’un altında; 12 aylık enflasyon beklentisi 55,71 ile ortalama 74,63’ün altında seyretmektedir. Bu durum, tüketicilerin fiyat artışlarını geçmiş yıllara kıyasla daha düşük algıladığını göstermektedir. Ücret beklentisi endeksi 104,84 ile tarihsel ortalama 101,42’nin üzerinde, hanelerin gelir beklentilerinin artış yönünde olduğunu yansıtıyor.

Genel Değerlendirme

• Tüketici güveni genel olarak ortalamaya yakın olsa da mevcut ekonomik durum ve hane mali durumu endeksleri tarihsel ortalamanın altında, yani kısa vadede temkinli bir algı mevcut.

• Büyük harcamalar (otomobil ve konut) son değerler ile toparlanma göstermekte; borçlanma eğilimi de bu harcamaları destekliyor.

• Enflasyon ve ücret beklentileri, hanelerin ekonomik kararlarını şekillendiren temel göstergeler olarak öne çıkıyor.

Gösterge	Son Değer (Eylül 2025)	Tarihsel Ortalama
Tüketici Güven Endeksi(*)	83,87	84,94
Hanenin mevcut maddi durumu	67,79	73,94
Hanenin maddi durum beklentisi (gelecek 12 ay)	83,99	83,64
Genel mevcut ekonomik durum	54,14	73,10
Genel ekonomik durum beklentisi (gelecek 12 ay)	77,98	86,01
Gelecek 1 yılda işsizlik beklentisi	78,53	73,15
Yarı dayanıklı tüketim malları harcama (gelecek 3 ay)	115,26	107,43
Dayanıklı tüketim malı almak için uygun mu?	52,46	60,48
Dayanıklı tüketim mallarına yönelik harcama (gelecek 1 yıl)	105,74	96,16
Tasarruf için uygun dönem mi?	63,55	66,45
Hanenin mali durumu algısı	76,57	74,49
Tasarruf etme ihtimali (gelecek 12 ay)	39,85	27,19
Borç kullanma ihtimali (gelecek 3 ay)	63,46	43,26
Hissedilen enflasyon	27,53	48,49
12 aylık enflasyon beklentisi	55,71	74,63
Ücret beklentisi (12 ay)	104,84	101,42
Otomobil satın alma ihtimali (12 ay)	24,35	13,30
Konut satın alma ihtimali (12 ay)	14,36	9,22