Garanti BBVA Araştırma Raporu: Türkiye Ekonomisi Yavaşlama Sinyalleri Veriyor

Giriş

Garanti BBVA Araştırma’nın raporu, 2025 yılının üçüncü çeyreğinde Türkiye ekonomisinin seyrine dair önemli veriler ve analizler sunuyor. Rapor, ikinci çeyrekte beklenenin üzerinde gelen büyüme rakamlarının ardından, yılın ikinci yarısında bir yavaşlama eğiliminin başladığına işaret ediyor.

Ana Hatlarıyla Raporun Tespiti

Rapor, 2025’in ikinci çeyreğinde GSYİH büyümesinin beklentilerin üzerinde (%1.6 çeyreklik) gelmesine rağmen, üçüncü çeyrekte bu ivmenin yavaşladığını belirtiyor. Garanti BBVA’nın aylık GSYİH göstergesi, üçüncü çeyrek için %0.5-1 çeyreklik büyüme öngörüyor. Bu yavaşlama, yıllık bazda %4-4.5 gibi güçlü bir büyüme anlamına gelse de, ekonomik aktivitenin ivme kaybettiğine dair net bir işaret olarak görülüyor.

Talebe İlişkin Önemli Noktalar

Rapor, ekonomik yavaşlamanın temel olarak iç talepteki zayıflıktan kaynaklandığını vurguluyor.

• Özel Tüketim: Hane halklarının finansal durumunun yıl boyunca kötüleşmesi ve reel ücretlerdeki görece düşük artışlar, özel tüketimi olumsuz etkiliyor. Rapora göre, perakende satışlar ve tüketici malı ithalatı gibi göstergeler, üçüncü çeyrekte özel tüketimin çeyreklik bazda daraldığına işaret ediyor. Bu durum, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) beklentileriyle de uyumlu.
• Hizmetler ve Sanayi: Sanayi üretimi Temmuz ayında daralma gösterdi ve kapasite kullanım oranları ile PMI gibi öncü göstergeler Ağustos ayında da zayıflığın devam ettiğini gösteriyor. Hizmetler sektörü üretimi de benzer şekilde ivme kaybetti. Bu durum, zayıf talebin hem sanayi hem de hizmetler sektöründe üretim üzerinde baskı yarattığını ortaya koyuyor.
• İnşaat ve Yatırımlar: Yavaşlamaya rağmen, inşaat sektörü üçüncü çeyrekte büyümeye devam ederek ekonomik aktiviteye destek oldu. Rapora göre, yatırım harcamaları da ithalattaki düşüşe rağmen pozitif katkı sunarak büyümenin ana destekçilerinden biri olabilir.

Finansal Koşullar ve Merkez Bankası Politikaları

Rapor, TCMB’nin faiz indirim döngüsüne başlamasının, finansal koşulları gelecekte daha destekleyici hale getireceğini belirtiyor. Ancak, raporda dikkat çekilen önemli bir nokta, talep koşullarından gelen dezenflasyon desteğinin TCMB’nin öngördüğünden daha zayıf kalabileceği. Faiz indirimlerinin devam etmesiyle birlikte, makro ihtiyati önlemler ve likidite politikalarının enflasyonla mücadele sürecinde daha fazla önem kazanması bekleniyor.

2025 ve 2026 Büyüme Tahminleri

Rapor, 2025 yılının ilk yarısındaki güçlü büyüme “taşınma etkisi” (carry-over effect) sayesinde, yıl sonu GSYİH büyümesinin %3.5–4 aralığında olabileceğini tahmin ediyor. 2026 için ise küresel belirsizlikler (tarife savaşları, jeopolitik riskler) ve yurt içi belirsizlikler nedeniyle %4’lük büyüme tahmini korunuyor.

Değerlendirme

Garanti BBVA’nın bu raporu, Türkiye ekonomisinin 2025’in son çeyreğine girerken bir toparlanma değil, bir “normalleşme” veya “ılımlı bir yavaşlama” sürecine girdiğini gösteriyor. Faiz indirimlerinin destekleyici etkisiyle talep ve üretimde toparlanma bekleniyor olsa da, mevcut verilerdeki zayıflık dikkat çekiyor. Raporun ortaya koyduğu tablo, politika yapıcıların enflasyonla mücadele ile ekonomik büyümeyi dengeleme konusunda önlerindeki zorlu dönemi vurguluyor.

Not: raporun tümüne BBVA araştırma sayfasından ulaşabilirsiniz.