Ağustos Enflasyonu Değerlendirmesi

Ağustos ayı enflasyonu beklentilerin üzerinde, %2,04 olarak gerçekleşti. Aylık veriler incelendiğinde, son üç ayın aksine, gıda enflasyonunun endeksi yukarı yönlü etkilediği görülüyor.

Son iki aydır giyim sektöründe yaşanan fiyat gerilemesi ise enflasyonu aşağı çeken bir unsur oldu. Çekirdek enflasyon %1,69 seviyesinde gerçekleşirken, yıllık enflasyondaki gerileme eğilimi devam ediyor. Bu gelişmeler, görünüm açısından olumlu sinyaller veriyor.

Bununla birlikte, gıda ve giyim dışındaki gruplarda fiyat artışlarının devam etmesi ve bazı kalemlerdeki katılığın yüksek seyretmesi dikkat çekici. Özellikle gıda fiyatlarının mevsim normallerinin çok üzerinde artması, enflasyon politikası açısından ciddi bir kısıt oluşturuyor. Bir önceki raporda da vurguladığımız üzere, enflasyondaki düşüş ivmesi belirgin biçimde yavaşladı ve tersine dönme riski halen güçlü.

Ana Harcama Grupları

• Giyim ve Ayakkabı: Aylık katkı negatif olsa da, mevsim ortalaması olan -2,07 puanın üzerinde -0,71 gerçekleşti. Hem giyim hem ayakkabı alt kalemlerinde benzer bir tablo mevcut.
• Konut: Özellikle kira kaleminde, yıllık artışlar gerilese de katılık devam ediyor.
• Mobilya ve Ev Aletleri: Son üç ayda fiyat artışları ortalama seviyelerde seyrediyor; enflasyon bu grupta kontrol altında.
• Ulaştırma ve Haberleşme: Aylık ortalamaya oturmuş görünse de, tarihsel olarak enflasyonist özelliklerini koruyorlar.
• Sağlık, Eğlence ve Kültür: Sağlık tarafında baskı sınırlı. Eğlence ve kültürde ise fiyat artışları sürüyor. Özellikle paket turlar, son üç aydır 15 yıllık ortalamanın altında fiyatlanıyor; bu, sektördeki zorlukların işareti.
• Lokanta ve Oteller: Hem yemek hizmetleri hem de konaklama kalemi enflasyona olumlu katkı yapmayı sürdürüyor.

Eylül ve Sonrası

Eylül ayında gıda, konut-su-elektrik, ulaştırma, mobilya ve eğitim hizmetleri mevsimsel olarak yükselen gruplar arasında. Giyim ve ayakkabı grubunun negatif katkısı ise tarihsel olarak azalıyor. Bu etkiler, eylül ayı enflasyonunun risk taşıdığına işaret ediyor. Ancak tarihsel olarak en güçlü aylık sıçrama genellikle ekim aylarında görülüyor. Diğer taraftan ÜFE’nin giderek baskı yaptığını da eklemek gerek.

Genel Görünüm

Grafik analizler de göstermektedir ki, enflasyon birçok kalemde katılaşmış durumda. Ulaştırma, kira gibi ağırlığı yüksek gruplarda kontrol sağlanamıyor. Giyim grubu kısa vadede negatif katkı sunsa da önümüzdeki dönemde pozitif katkıya dönüşmesi bekleniyor.

Buna ek olarak, gıda enflasyonundaki ani mevsimsel hareketler ciddi bir risk oluşturmaya devam ediyor. Küresel koşullar olumsuzlaşmasa bile, dezenflasyon politikasının manevra alanı son derece sınırlı görünüyor. Asıl önemli soru ise: Dezenflasyon politikası ne kadar daha sürdürülebilir?

Dr. Mustafa Adıgüzel